Drzazgi: Szumiące #2

Ktoś pozamieniał chmury w kamienie, mówi. Idziemy brzegiem rzeki. Zobacz, przystaje i podnosi wysoko rękę, widzę jak jego palce wsuwają się w ciężką, chmurną masę. Szary pył opada nam niespiesznie pod nogi. Kiedyś wokół szumiały trawy, pamiętasz? 
Mijają nas ludzie zaplątani w niejasne dla nas historie, wyjęci z opowieści, których nie poznamy.
Mijamy ludzi, którzy gubią wątki i zapominają znaczenia słów.
Dokąd idziemy?, chcę wiedzieć, choć obawiam się odpowiedzi.
Zobaczysz, odpowiada. 
Skręcamy w wąską ulicę, w gładkich jak szkło kałużach odbijają się stare kamienice.
Zaczekasz tu na mnie? Patrzę, jak powoli się oddala.

***

Czekam. 
W dalekim tle dostrzegam zapowiedź.
W gładkich jak szkło kałużach pojawia się pierwszy tej wiosny promień słońca.

Drzazgi: Ojciec mówił do mnie wierszem #3

Kobieta otwiera mi drzwi. Pamiętam cię, jak byłeś taki, mówi i wykonuje niedbały gest ręką na wysokości biodra. Jej spłowiały niebieski szlafrok ma w tym miejscu inny odcień. Pamiątka po oderwanej kieszonce. Miło cię znów widzieć. Z uśmiechem podaje mi klucz. Kiedy się uśmiecha, szminka na jej wargach pęka i kruszy się jak stara farba.

Wszystko wygląda inaczej niż zapamiętałem. Pokój jest mniejszy. Wypłowiała, wylizana z koloru tapeta odkleja się od ścian. Napęczniałe deski podłogi głośno reagują na każdy mój krok. Ciężki zapach piętnastu lat zamkniętych szczelnie w czterech ścianach.

Wyglądam przez pokryte smugami szyby na podwórko. Dawno temu, w innym życiu, to było moje podwórko, nasze podwórko. Rządziliśmy niepodzielnie z determinacją młodych dyktatorów, bezowocnie tłamszeni zakazami ojców i matek.

Ze zdjęć stojących na starej komodzie patrzą na mnie uśmiechnięte twarze ludzi, których nie znam. Nie wiem, kto je tu zostawił.

Siadam na łóżku. Kiedyś stało pod oknem, teraz, po drugiej stronie pokoju, jest pogrążone w półmroku. Sprężyny skrzypią, chyba zawsze skrzypiały. Staram się poruszać powoli, żeby nie wzbić chmury kurzu. Próbuję odtworzyć w głowie to, co zdążyłem zapomnieć. To kiedyś było moje schronienie. Najlepsze, jakie miałem.

Otwieram teczkę, którą znalazłem na łóżku. Pożółkłe arkusze papieru rozsypują mi się w palcach. Poznaję charakter pisma ojca.

Spod łóżka wybiega szczur. Zatrzymuje się i zaczyna węszyć. Za chwilę dołącza do niego drugi. Sam nie wiem kiedy, podłoga zaczyna roić się od gryzoni. Pod moimi nogami pulsują małe futrzane ciałka. Kiedy próbuję wstać jeden z nich wbija mi w stopę ostre zęby. Chwytam go za kark i ciskam w sam środek skłębionych głów i ogonów.

Tu już zawsze tak będzie, słyszę. W drzwiach stoi stary mężczyzna w brzydkim pstrokatym swetrze. Zresztą sam zobacz, ruchem głowy wskazuje okno. Przedzieram się przez szczurze ciała, spoglądam na podwórko. Na bruku leży on, stary człowiek. Okoliczne psy szarpią jego pstrokaty sweter.

Wszystko cichnie. Zdaję sobie sprawę, że pokój opustoszał, nic się nie wydarzyło, tylko rana na nodze nie przestaje krwawić.

Z oddali dociera dzwonek telefonu. Halo? Ten sam głos, z dawnych czasów, jak refren jakiejś smutnej piosenki. Śniłeś mi się, wiesz?

Drzazgi: Połączenie

Matka dzwoni do mnie krótko po dwunastej i pyta, czy u mnie wszystko w porządku. Tak, odpowiadam, nie rozumiem pytania. Widziałam reportaż o tym chłopaku, mówi, a ja milczę i czekam czy powie coś więcej. O tym chłopaku, który zniknął, dopowiada takim tonem, jakbyśmy już o tym rozmawiali, a ja zapomniałem i ją to strasznie zirytowało. Na moment wstrzymuję oddech. Nie chcę, żebyś ty też zniknął, dodaje. Wypuszczam powietrze z płuc, nieco rozluźniony.  W porządku, mamo, nie zamierzam znikać, zapewniam ją ze śmiechem, ale czuję niepokój i nieprzyjemne mrowienie w skroni. Halo?, matka podnosi głos, halo!?, nie słyszę cię. Rozłącza się, ale nadal dociera do mnie jej głos. Coś nas rozłączyło, mówi do ojca. Co ojciec robi w domu o tej porze, czy nie powinien być w pracy?, zastanawiam się, czy prawnicy z dużych kancelarii, ważnych kancelarii, mogą sobie pozwolić na nie bycie w pracy w środę wczesnym popołudniem. Ale jeśli jest środa, to i ja powinienem być w pracy. Próbuję sobie przypomnieć, jaki mamy dzień tygodnia, później jeszcze myślę, czy wiem, jaki jest miesiąc. Wyglądam przez okno. Słońce świeci oślepiająco, odbija się od jesiennej czerwieni drzew. A więc jest jesień, może październik. Staram się ułożyć sobie w głowie wydarzenia ostatnich dni, kiedy nagle dzwoni telefon. Jeden z tych starych telefonów z tarczą, o których myślałem, że już dawno wyszły z użycia. Nie pamiętałem nawet, że mam taki u siebie. Podnoszę słuchawkę. (Słucham?) To ty?, męski głos w słuchawce jest cichy i w ogóle nie brzmi znajomo. Kto mówi?, pytam. Wystarczy, że ja wiem, kim jestem… Słychać trzaski, jakość połączenia jest zła, bardzo zła, ale jestem pewien, że głos  wymawia moje imię. Pulsuje mi w głowie, przybiera na sile. Przyjdziemy (któregoś dnia), odwiedzimy cię i będziemy (śmiać się z twojego upodobania) do starych (samochodów. Rozumiesz, chłopcze? Czy) wolisz (żebym ci) to jeszcze (przesłał) faksem? Cisza. (Ktoś) czeka na moją reakcję? Zbieram się w sobie, chcę powiedzieć, że to pomyłka, że nic nie rozumiem, ale słowa kleją mi się do krtani i nie mogę wydobyć z siebie głosu. Po drugiej stronie słyszę tnące smyczki, wybrzmiewające z narastającym natężeniem niczym surrealistyczna puenta, jakbym nagle stał się bohaterem czarno-białej makabreski.

Sygnał w słuchawce oznajmia koniec rozmowy. Nie słyszałem połowy, ale wiem, o czym mówił. Wydaje mi się, że przed tym ostrzegała mnie matka. Dzwoni telefon, tym razem komórka. Może to matka, myślę. Wszystko jej opowiem. Na wyświetlaczu jest numer, którego nie znam.

Śniłeś mi się, wiesz?, mówi głos, którego nie słyszałem od lat.

Drzazgi: Ostatni

- Podobno świat ma się skończyć o wpół do siódmej popołudniu – powiedział do żony mężczyzna w prążkowanej marynarce, gdy wchodzili do przedziału. – W radio mówili. Tylko nie dosłyszałem dokładnej daty.

Usiedli. Ona przy oknie, on pośrodku, naprzeciwko mnie. Ostentacyjnie obiegli wzrokiem współpasażerów. Po mojej prawej drzemał starszy facet. Nie zdążył dobrze się usadowić i już drzemał. Podejrzewam, że mógł drzemać jeszcze zanim wsiadł do pociągu. Po drugiej stronie miałem młodą dziewczynę zasłuchaną w muzykę, która na zewnątrz jej maleńkich słuchawek była tylko szumem. Obok nowych pasażerów, był jeszcze mrukliwy, wyniosły mężczyzna z wielkim nosem utkwionym w gazecie. Zaszczycił małżeństwo niedbałym i pozbawionym sympatii spojrzeniem i wrócił do lektury.

Powinniśmy ruszyć kwadrans temu. Coś jednak opóźniało odjazd.

- Niech pan patrzy – mężczyzna z gazetą szturchnął sąsiada – co oni tam wyprawiają w tym związku katolików.

- Proszę wybaczyć – padła uprzejma odpowiedź – ale nie interesuję się polityką. Szczególnie obce są mi sprawy katolików.

- Ach, tak… – wydusił mężczyzna z gazetą i urażony utkwił wzrok w artykule.

Przez chwilę panowała niemal zupełna cisza. Mój sąsiad lekko pochrapywał, a z drugiej strony dobiegał mnie szum monotonnej muzyki.

- Marto, czy możesz… – mężczyzna w marynarce zwrócił się do żony i zamarł wpół zdania. Zapatrzył się w okno. Po peronie przechadzali się znudzeni podróżni, czekający na swój, oczywiście opóźniony, pociąg. Ktoś niecierpliwie szukał swojego wagonu, ktoś komuś machał na pożegnanie. Byłem niemal pewien, że wzrok mego sąsiada padł na wysokiego, łysiejącego mężczyznę w burych spodniach podtrzymywanych fioletowymi szelkami. – Marto, ile to już będzie, jak Maurycy nie żyje?

Kobieta podciągnęła nieznacznie rękaw sukni (dopiero teraz dotarło do mnie, że ma na sobie absurdalnie staroświecki strój), spojrzała na zegarek.

- Niedługo miną trzy lata – odpowiedziała nie patrząc na męża.

- Och, to w porządku, to wszystko w porządku…

Znów nikt się nie odzywał. Cicho szeleścił gazetowy papier. Pasażer obok mnie ocknął się na chwilę, po czym znów zapadł w sen. Małżeństwo pogrążyło się w lekturze, on – grubej księgi, ona – kolorowego czasopisma. Moja sąsiadka uderzyła mnie łokciem sięgając po coś do swojej torby. Spojrzała na mnie, ale nie przeprosiła.

Pociąg ruszył. Wszystkie pociągi w końcu ruszają. Nie pamiętam, jaki był cel podróży. Chciałem to sprawdzić na bilecie, ale nie mogłem go znaleźć.

Kiedy mijaliśmy Rynek, zegar na wieży ratuszowej zaczął wybijać osiemnastą.

Jeśli mamy pecha, to zostało nam pół godziny, pomyślałem.

Drzazgi: Fotografia

***
zgadnij, kto umarł zeszłej nocy.

matka siada na moim łóżku i podaje mi zdjęcie. na pierwszym planie stary mężczyzna, wokół niego uśmiechnięte twarze kobiet i dzieci.

on umarł dawno temu, mówię.

nie, kręci głową, spójrz tutaj. palcem pokazuje jakiś punkt gdzieś w oddali, jedną z kolorowych plamek, nie do odróżnienia od innych. tutaj.

***

matka wychodzi.

zostawiła zdjęcie na łóżku. nie wiem dlaczego, ani w jakim celu. staram się je ignorować, ale po chwili przyłapuję się na tym, że zerkam w jego stronę z rosnącym zainteresowaniem, choć absolutnie nie mam pojęcia, dlaczego miałoby przykuwać moją uwagę. nie ma to jednak znaczenia, bo niemal automatycznie podnoszę je i wpatruję w miejsce, w którym była twarz, tak, na pewno była, dopóki fotograf nie zapisał jej w formie kilku niewyraźnych śladów. niewyraźnych a jednak hipnotyzujących. czy to właśnie one przemówiły do matki?

niewyraźna twarz. kim byłeś?

nie umiem szukać nazwisk, których nie znam. twarzy, których nie poznałem. zastanawiam się, dlaczego nie zapytałem matki o tego człowieka. teraz, jak sądzę, jest za późno. wyszła. za oknem majaczy jej kurtka w kolorach jesiennego lasu. patrzę jak rozmywa się w deszczu. chcę zrobić zdjęcie, ale boję się, że kiedy pójdę po aparat lub choć na moment odwrócę wzrok, nie zdążę już tego widoku uchwycić. przybliżam twarz do szyby. jest przerażająco zimna.

układam w głowie pytania, przelewam je na papier, papier wsuwam w starą szarą kopertę, a tę z kolei w szparę w skrzynce pocztowej. brakuje znaczka, ale może się uda.

odpowiedź przychodzi niemal natychmiast. plik spiętych równiutko kartek. na pierwszej z nich tylko tytuł i nazwisko autora, uznanego prozaika, myśliciela, chyba nawet noblisty.

siadam na łóżku i zaczynam czytać życiorys człowieka, który umarł zeszłej nocy. zagłębiam się w nim, grzęznę. jest długi. długi, nieciekawy, wręcz monotonny.

ale nie mogę przestać czytać.

Drzazgi: Tylko dla wysiadających

Że dotrę na Święto Rynku, pojęcia nie miałem. Nic tego nie zapowiadało. Jednakże kiedy przechadzałem się pomiędzy tymi wszystkimi świętującymi ludźmi, zasiadającymi na ażurowych krzesełkach przy kawiarnianych stolikach w kolorze alabastrowym, wszystko to wskazywało na logiczne zwieńczenie rozpoczętej przygody.

***

    Rzężący autobus. Innego nie znam. Cztery razy dziennie wije się pomiędzy pamiętającymi lepsze czasy budynkami a linią brzegową jeziora. Dwa kursy w jedną, dwa w drugą stronę. Moja nadzieja na ewakuację. Nie zdążasz – przegrywasz. Zostajesz.
    Tu był ten pożar, mówi Skrobel i wskazuje ręką na szpital, który wcale nie wygląda na spalony. Raczej na nie ukończony. Szkielet. Ale zamieszkany.
    Musi być zamieszkany, bo na przystanku znajdującym się na wysokości wejścia do szpitala czekają pasażerowie. Drzwi z sykiem się otwierają, a oni, ubrani w szpitalne koszule, wlewają się pojedynczo, jak ospałe ameby, do wnętrza autobusu. Kasują bilety, zajmują miejsca. Jeden siada przed nami. Przysuwam się bliżej jego głowy i najdyskretniej jak tylko mogę robię wdech. Szukam zapachu spalenizny we włosach, jakby to miało mi powiedzieć całą prawdę o pożarze. Ale – nie czuję nic.
    Wysiadamy, zarządza Skrobel.
    Schodzimy ostrożnie po skalnej drodze, oplatającej nadjeziorne głazy. Na wodzie czeka na nas drewniana łódka.
    Na Ciebie, słyszę. Usta się śmieją, ale oczy zdradzają tłumiony smutek. Ja przecież nie pływam, dodaje Skrobel.
    Wsiadam sam. Skrobel macha z brzegu ręką, a mnie się chce wyć.
    Dopływam do brzegu.
    Witają mnie psy. Są bardzo rozmowne  i prowadzą z ponurych skał do miasta na Rynek, gdzie trwa festyn. Kiedy tylko pojawiają się ich właściciele, milkną. Nie chcą zdradzić, że się znamy.
    Wieczorne powietrze łagodzi zaduch bijący od miejskich murów. Ludzie siedzą ze swoimi domowymi pupilami w kawiarenkach i częstują ich wyśmienitymi ciastkami z kremem. Razem popijają lemoniadę i komentują jej smak. Ktoś wręcza mi banjo. Zaczynam grać, ale nic nie wydobywa się spod moich palców.
    Wszechobecna muzyka zagłusza wszystko.
    Nie myślę o powrocie.

PST!: Leonardo kręci młynka

Przewrotna Scena Teatralna przedstawia krótką formę a-sceniczną pod tytułem jak wyżej.

Osoby:
Leonardo da Vinci – znany malarz, architekt, konstruktor. Między innymi.
Dyrektor Muzeum, prawdopodobnie Sztuki, i to nawet Współczesnej.

(pukanie do drzwi gabinetu)
DYREKTOR
Proszę.
(wchodzi malarz. Między innymi.)
LEONARDO
Pan wzywał, panie Dyrektorze?
DYREKTOR
Tak, panie da Vinci. Proszę usiąść.
(Leonardo spełnia prośbę Dyrektora)
Panie Leonardo, wpłynęła na Pana skarga od jednego z artystów, którego performance odbył się u nas tydzień temu.
LEONARDO
Skarga?
DYREKTOR
Skarga. Panie DaVinci, czy może da Vinci - jak się wymawia Pana nazwisko, razem czy osobno?

 LEONARDO

Ja mówię razem, ale w dowodzie mam osobno.

DYREKTOR

Zapytam kadrową. Wracając do tematu: wiemy, że jest Pan świetnym opiekunem ekspozycji w naszym muzeum. Można nawet rzec, urodzonym. Kocha Pan sztukę...
LEONARDO
Dziękuję.
DYREKTOR
(piorunuje go wzrokiem)
...ale Tylko dlatego, że namalował Pan „Mona Lisę” i „Damę z łasiczką” nie daje to Panu prawa do krytykowania innych artystów! Zwłaszcza tych zaprzyjaźnionych z naszą instytucją!
LEONARDO
Przepraszam, ale...
DYREKTOR
Żadnego „ale”! Czy wie Pan, jak oni się teraz czują??
(Leonardo kręci młynka palcami)
Czy wie Pan, jak może się czuć współczesny artysta skrytykowany przez jakiegoś cholernego opiekuna ekspozycji??
LEONARDO
Ale ja...
DYREKTOR

Da Vinci, nie przerywać!!!

(Leonardo kręci młynka bardziej)
To, że Pan nie rozumie współczesnej sztuki, nie upoważnia Pana do negowania czyichś dokonań!
LEONARDO
Panie Dyrektorze, ja...
DYREKTOR
Tylko „ja” i „ja”. Jak tak dalej pójdzie, to nie awansuje Pan. A w tym roku miał Pan zostać „starszym opiekunem ekspozycji”!
(Leonardo smutnieje. Na chwilę)
LEONARDO
Ma Pan Dyrektor rację. Adieu!
(wyjmuje składaną machinę latającą, uruchamia i odlatuje)
DYREKTOR
(patrząc za znikającym malarzem)
To nie jest kraj dla takich ludzi...

KONIEC